Lorentzmedaille voor Daan Frenkel

Interview gepubliceerd in het Leidsch Dagblad, 11 november 2022.

Daan Frenkel in het Leidse Academiegebouw. Foto: Hielco Kuipers

Scheikundige Daan Frenkel is donderdag onderscheiden met de Lorentzmedaille als erkenning voor zijn werk. Marileen Dogterom, president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, reikte het kleinood uit in het Academiegebouw. Aanwezig waren onder andere minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en rector magnificus Hester Bijl van de Universiteit Leiden.

Frenkel (1948) is onder andere pionier op het gebied van computertoepassingen die scheikundige en natuurkundige processen simuleren. Zijn onderzoeken zijn invloedrijk op het gebied van natuurkunde, chemie, biologie en kristallografie.

U werkt veel op de grens tussen de vakgebieden. Bent u breed geïnteresseerd?

"Als jongen had ik nooit de droom om natuurkundige te worden, of scheikundige. Archeologie sprak me evengoed aan. Mensen die werken in mijn vakgebied zijn vaak geïnteresseerd in veel meer: we geven erg om kunst en muziek, taal en geschiedenis. Ik las zelf vroeger met veel plezier het werk van de Griekse filosoof Herodotus. Ik vind het fascinerend hoe de natuurwetenschappen tot de oude Grieken teruggaan."

Zijn geesteswetenschappers daar anders in?

"Geesteswetenschappers zijn vaak niet zo bezig met natuurkunde of scheikunde. Het is wellicht moeilijker om die onderwerpen als buitenstaander te begrijpen. Toch vind ik het belangrijk om met mijn eigen onderzoeken zo veel mogelijk mensen te bereiken. Dat betekent niet dat ik ga staan schreeuwen op een marktplein, of aandacht ga trekken. Zo ben ik niet. Wel maak ik mijn resultaten graag breed toegankelijk. Ook collega’s kunnen dat waarderen."

Wat betekent een onderscheiding zoals deze voor u?

"Ik zie deze prijs, of eerdere prijzen die ik heb gekregen, niet als iets wat om mij draait. Als ontvanger van deze medaille voel ik mij vertegenwoordiger van mijn vakgebied. Een representant, ook voor vakgenoten waarmee ik heb gewerkt die nu overleden zijn. Ik vind het fijn dat zij en het vakgebied op deze wijze aandacht krijgen."

Uit de hoek van complotdenkers en antivaxxers klinken cynische geluiden richting de wetenschap. Hoe ervaart u dat?

"We moeten niet te veel uitgaan van het duistere beeld op social media. Ik ervaar zelf weinig negativiteit. De wetenschap wordt wel vaak verkeerd begrepen. Men wil makkelijke, zekere antwoorden op moeilijke vragen. De wetenschap kan daarin niet altijd voorzien. Deze is wel altijd op zoek maar antwoorden, maar heeft ze niet altijd klaarstaan. In de wetenschap worden denkbeelden juist voortdurend aangepast, na nieuwe ontdekkingen bijvoorbeeld. Wetenschap is er niet om vooringenomen denkbeelden te bevestigen. Het zou fantastisch zijn om dat over het voetlicht te krijgen. Desondanks, om de wetenschap maak ik mij geen zorgen."